آیا پناهندگان از حق تحصیل در موسسات آموزش عالی ترکیه برخوردارند؟
در این نوشته به بحث و گفتگو پیرامون حقوق و مسئولیتهای خارجیانی که دارای وضعیت حفاظت بینالمللی هستند یعنی عنوان پناهنده یا پناهنده مشروط را دریافت کردهاند به بحث و گفتگو خواهیم پرداخت.
در قانون خارجیان و حفاظت بینالملل، دو اصل کلی در مورد حقوق و مسئولیتهای اشخاص متقاضی وضعیت حفاظت بینالمللی یا دارای وضعیت حفاظت بینالمللی پذیرفته شده است.
مطابق این دو اصل کلی مندرج در ماده 88 قانون:
1- اشخاصی که حفاظت بینالمللی یعنی عنوان پناهنده یا پناهنده مشروط را دریافت کردهاند از اصل متقابلیت معاف هستند.
2- حقوق و خدمات ارائه شده به متقاضیان حفاظت بینالملل، آنهایی که تقاضایشان رد شده یا افرادی که تقاضای آنها پذیرفته شده، نمیتواند از حقوق و خدمات ارائه شده به اتباع ترکیه بیشتر باشد.
مطابق این اصول با افرادی که حفاظت بینالملل یعنی عنوان پناهنده یا پناهنده مشروط را دریافت کردهاند، نمیتوان در حیطه توافقنامههای قضایی یا کیفری متقابلی که بین دولت جمهوری ترکیه با کشوری که این افراد تابعیت آن را دارند یا کشور محل اقامت قبلی این افراد رفتار کرد و همانطور که گفته شد این افراد از اصل متقابلیت جاری بین کشورها معاف هستند.
در كنوانسيون ژنو تاکید شده است که کشورهای طرف قرارداد موظفند پناهندگان را از شرط متقابلیت معاف کنند. همچنین مطابق این کنوانسیون، به شرط محفوظ ماندن احکام مناسبتری که در کنوانسیون پیشبینی شده، دولتهای طرف قرارداد به طور کلی موظفند در مورد سایر احکام با پناهندگان همانند دیگر خارجیان رفتار کنند و کلیه پناهندگان پس از 3 سال اقامت در قلمرو کشورهای طرف قرارداد از اصل متقابلیت معاف خواهند بود.
در قانون خارجیان و حفاظت بینالملل ترکیه، حیطه این اصل پذیرفته شده در کنوانسیون ژنو گسترش داده شده و کلیه وضعیتهای حفاظت بینالمللی یعنی هم پناهندگان و هم پناهندگان مشروط از اصل متقابلیت معاف هستند. علاوه بر این، شرط اقامت 3 ساله مورد نیاز برای معافیت از اصل متقابلیت، در قانون خارجیان و حفاظت بینالمللی ترکیه وجود ندارد. اما از آنجایی که داشتن وضعیت حفاظت بینالمللی برای معافیت از اصل متقابلیت ضروری است، متقاضیان وضعیت حفاظت بینالمللی نمیتوانند از این معافیت بهرهمند شوند.
متقاضیان حفاظت بینالمللی و نیز افرادی که وضعیت حفاظت بینالمللی دریافت کردهاند و اعضای خانواده آنها با در دست داشتن کارت هویتی صادرشده به نامشان میتوانند از خدمات آموزشی دوره ابتدایی و متوسطه بهرهمند شوند. به همین شکل، خارجیانی که تحت حفاظت موقت هستند یعنی اتباع سوریه نیز میتوانند با کارت حفاظت موقت از امکانات آموزشی بهرهمند شوند. در بخشنامه شماره 2014/21 که توسط وزارت آموزش ملی ترکیه منتشرشده، روشها و اصول مربوط به بهرهمندی خارجیان از خدمات آموزشی، مشخص شده است.
بخشنامه مذکور به شرح روشها و اصول مربوط به آموزش دانش آموزان خارجی، افراد بیوطن، پناهندگان، پناهندگان مشروط، افراد تحت حفاظت ثانویه و سوریهایهای تحت حفاظت موقت میپردازد. این قانون تا پایان آموزش متوسطه یعنی دوره آموزش اجباری را شامل میشود و تحصیلات عالی را در بر نمیگیرد.
در قوانین ترکیه هیچ محدودیتی در مورد حق تحصیل پناهندگان، پناهندگان مشروط و سایر وضعیتهای حفاظتی در موسسات آموزش عالی وجود ندارد. چنانچه ورود دانشجویان خارجی به ترکیه با هدف تحصیل در موسسات عالی در هر مقطع و رشته تحصیلی، پذیرش آنها توسط این موسسات، ترک تحصیل یا اخراج آنها از این موسسات، مسئولیتهای این دانشجویان در قبال موسسات آموزش عالی یا دیگر سازمانهای مربوطه و سایر موارد مرتبط توسط “آییننامه مربوط به دانشجویان خارجی مشغول به تحصیل در ترکیه” تنظیم شده است. با انجام تعهدات مندرج در این آییننامه دانشجویان خارجی میتوانند در همه رشتهها و مقاطع تحصیلی موجود در موسسات آموزشی ترکیه تحصیل کنند.
بیشتر بخوانید:
دورههای آموزشی اجتماعی و فرهنگی به مهاجران خارجی در ترکیه
“محافظت بین المللی” تحت چه شرایطی و به چه کسانی داده میشود
منبع:Trt