کتابخانه سلیمانیه استانبول

کتابخانه سلیمانیه استانبول

کتابخانه سلیمانیه استانبول(Suleymaniye Library) وابسته به وزارت فرهنگ می باشد از نقطه نظر محتوای آثار خطی بزرگترین کتابخانه ترکیه است. کتابخانه در محل مدارس اول و ثانی مجتمع سلیمانیه که به دستور سلطان سلیمان قانونی به دست معمار سنان ساخته شده بود قرار دارد.

کتابخانه سلیمانیه یکی از مهم‌ترین کتابخانه‌های ترکیه و جهان اسلام است که در شهر استانبول قرار دارد و در آن کتاب‌های خطی با ارزشی گردآوری شده است. این کتابخانه بخشی از “مجموعه سلیمانیه” است که ساختن آن در ۹۵۶ق./۱۵۴۹ آغاز و در ۹۶۴ق./۱۵۵۶ به پایان رسید.

در این مجموعه علاوه بر ساختمان کتابخانه، بناهای دیگر، از جمله مدرسه‌های ابتدایی و متوسطه، وجود داشته است. کتابخانه سلیمانیه از ۱۳۳۶ق./۱۹۱۸، به‌صورت امروزی شروع به‌کار کرد.

پنج کتابخانه نیز زیر نظر کتابخانه سلیمانیه فعالیت دارند که عبارتند از:

• کتابخانه عاطف افندی در محله وفا
• کتابخانه سلیم‌آغا در اسکودار
•  کتابخانه کوپرولو در محله دیوان‌یولی
• کتابخانه نور عثمانیه در صحن مسجد نور عثمانیه
•  کتابخانه راغب پاشا در محله لاله‌لی

مجموعه کتابخانه سلیمانیه

کتابخانه سلیمانیه در حال حاضر شامل ۱۱۱ مجموعه مختلف است و افزون بر آن پنج کتابخانه موقوفه (عاطف افندی، حاجی سلیم آغا، کوپریلی، نور عثمانیه و راغب پاشا) بدان وابسته ند.

تعداد آثار خطی موجود در این کتابخانه ۶۵۳۲۱ نسخه است که از میان آنها ۶۲۶۷ نسخه به فارسی است.

پس از بسته شدن خانقاه‌ها و زاویه‌ها در ترکیه، کتاب‌های خطی موجود در آن اماکن و همچنین کتاب‌های خطی مساجد و کتابخانه‌های کوچک به کتابخانه سلیمانیه انتقال داده شد.

علاوه بر آنها، کتاب‌های خطی موجود در شهرها و قصبات آناطولی نیز، به‌تدریج به این مرکز آورده شد. مجموعه‌های اهدایی به این کتابخانه غنای آن را بیشتر کرد. در حال حاضر، بیش از صد مجموعه و صد هزار جلد کتاب در کتابخانه سلیمانیه نگهداری می‌شود، شمار کتاب‌های خطی ترکی، عربی، و فارسی آن به ۶۵۰۰۰ جلد و تعداد کتاب‌های چاپی به۳۵۰۰۰جلد می‌رسد. برای تمامی این آثار فهرست منظمی تدوین شده است.

تا ۱۹۸۱ شمار کتابخانه‌هایی که کتاب‌هایشان به کتابخانه سلیمانیه انتقال داده شده ۹۵، و شمار مجموعه‌های اهدا شده به آن نیز ۳۴ بوده است. علاوه بر این، دو مجموعه شامل بیش از ۲۰۰۰ نسخه خطی و چاپی برای این کتابخانه خریداری شده است.

تالارهای کتابخانه سلیمانیه

کتابخانه سلیمانیه دو تالار مطالعه دارد؛ یکی بزرگ به ظرفیت هفتاد نفر که پژوهشگران علاقه‌مند به نسخه‌های خطی از آن استفاده می‌کنند. در این تالار، فهرست‌های کتابخانه‌های قدیمی، فهرست‌های کتب خطی برخی کتابخانه‌های آناطولی، انواع فهرست‌ها، کتابشناسی‌ها، فرهنگ‌ها، دایره‌المعارف‌ها، و مراجع مشابه به زبان‌های مختلف برای استفاده مراجعان عرضه می‌شود. تالار کوچک، به کسانی اختصاص دارد که بخواهند از دستگاه‌های ریزفیلم‌خوان استفاده کنند.
در این بخش نسخه‌های منحصربه‌فرد، کتاب‌های نوشته شده به خط مؤلفان آنها، و یا آثار خطی که ارزش هنری دارند فقط به صورت فتوکپی در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد.

بخش های خدماتی کتابخانه سلیمانیه

کتابخانه سلیمانیه، کتابخانه‌ای پژوهشی و مرکز نگهداری کتاب‌های خطی اسلامی است. در آن، دو بخش خدماتی وجود دارد: یکی بخش تهیه ریزفیلم که در ۱۳۲۹ش./۱۹۵۰ تأسیس شده است، دیگری بخش صحافی و ترمیم ضایعات کتاب‌ها. در این بخش که در ۱۳۴۱ش./۱۹۶۲ تأسیس شده است، کتاب‌هایی را که جلد یا شیرازه‌شان آسیب دیده و یا اوراقشان کنده شده، ترمیم و در صورت لزوم تجلید می‌کنند. علاوه بر این، برای حفظ کتاب‌ها از رطوبت و موریانه تدابیری می‌اندیشند. از ۱۳۳۶ش./ ۱۹۵۷ کتابخانه ویژه کودکان نیز در محدوده کتابخانه، شروع به‌کار کرده است.

نقشه و موقعیت جغرافیایی کتابخانه سلیمانیه استانبول