30 آگوست،روز عید پیروزی ترکیه
سی آگوست، عید پیروزی، یکی از اعیاد ملی جمهوری ترکیه است که در جمهوری ترک قبرس شمالی نیز جشن گرفته میشود.
پیروزی ارتش ترکیه به فرماندهی غازی مصطفی کمال آتاتورک، در آخرین نبرد از جنگ رهایی بخش ملی که در ۲۶ام آگوست سال ۱۹۲۲ آغاز شده بود، همه ساله گرامی داشته میشود.
اگر چه نیروهای اشغالگر روزها پس از پیروزی در آخرین نبرد، یعنی در ماه سپتامبر خاکهای ترکیه را ترک کردند ولی سی ام آگوست به عنوان یک روز سمبلیک به عنوان روز خروج نیروهای اشغالگر از کشور و روز پیروزی جشن گرفته میشود.
مفاد قرارداد مندروس که در روزهای پایانی جنگ جهانی اول یعنی ۳۰ اکتبر سال ۱۹۱۸ مابین دولت عثمانی و کشورهای ائتلاف به امضا رسید، زمینه اشغال تمامی خاکهای ترکیه را فراهم ساخت.
در قرارداد سِور که دو سال بعد یعنی دهم آگوست ۱۹۲۰ ما بین دولت عثمانی و دول ائتلاف به امضا رسید، نیز مفادی جای داشت که نابودی ملت ترک را رقم میزد.ابتدا دولت عثمانی مجبور به خلع سلاح شده و به مرز فروپاشی کشیده شد، سپس نیز جای جای خاک آناتولی به دست اشغالگران افتاد.
در این میان، در آناتولی مقاومت و قیام های مردمی آغاز گردید. این قیامهای مردمی به رهبری مصطفی کمال آتاتورک به جنگ رهایی بخش ملی تبدیل شد.ملت غیور ترک با آغاز جنگ رهایی بخش ملی به فرماندهی آتاتورک به همه جهانیان نشان دادند که هرگز زیر بار مفاد ننگین این قرارداد نخواهند رفت.
دیری نپایید تا مبارزات استقلال طلبانه ای که مصطفی کمال در ۱۹ می ۱۹۱۹ با رفتن به سامسون آغاز کرده بود، در همه جای آناتولی گسترش یافت. این مبارزات با برگزاری کنگره ها به جنبشی عظیم تبدیل شد.
گشایش مجلس ملی کبیر ترکیه در ۲۳ام آوریل ۱۹۲۰ و در اختیار قرار داده شدن اداره کشور به مردم، یکی از مهمترین دلایل پیروزی این مبارزات ملی به شمار میرود.
مجلس که نمایندگان آن معتقد بودند حفظ یکپارچکی و استقلال وطن و ملت، تنها از طریق مبارزه همه جانبه امکانپذیر خواهد بود، تصمیمات بسیار مهمی را به تصویب رساند.
با تاسیس یک ارتش منظم، ابتدا موفقیتهای بزرگی در مقابله با گروهکهای ارمنی در شرق آناتولی کسب گردید. هر موفقیت، زمینه افزایش بیش از پیش روحیه مردم را فراهم میکرد.
جنگ اینونو ضربه سنگینی در غرب به یونانی ها وارد ساخت. متعاقب آن یونانی ها در نبرد ساکاریا در روزهای بین ۲۳ آگوست تا ۱۲ سپتامبر شکست سختی خوردند.
با شکست یونانیان در نبرد ساکاریا که یکی از نقاط عطف تاریخ ترک به شمار میرود، تنها چند قدم تا پیروزی کامل ترکها باقی مانده بود. تدارکات آخرین عملیات برای بیرون راندن دشمن از خاک کشور، با تمام سرعت ادامه داشت. خاکهای تخریب شده مجددا احیا شده و سلاح و مهمات تامین گردید. واحدهای نظامی ترک مستقر در جنوب، مخفیانه به جبهه غرب انتقال داده شد.
به طور فشرده به ارتش آموزش داده شد و بدین ترتیب تا آگوست سال ۱۹۲۲ تمامی زمینه جنگ رهایی بخش ملی فراهم شد.
ارتش ترک به فرماندهی مصطفی کمال آتاتورک در ۲۶ آگوست ۱۹۲۲ به سوی دشمن لشکرکشی کرد و در مدت زمان کوتاهی مواضع دشمن را در هم کوبید.
سی ام آگوست نیز دشمن را مورد محاصره قرار داده و مغلوب ساخت. به دنبال موفقیت ارتش ترک در این جنگ سربازان دشمن به سمت ازمیر فرار کردند. ارتش ترک تا ازمیر آنها را تعقیب کرده و نهایتا در نهم سپتامبر ۱۹۲۲ پس از رهایی ازمیر، خاک کشور از وجود دشمنان پاکسازی شد.
به دنبال پیروزی ترکها در جنگ رهایی بخش ملی، قرارداد سِور هرگز به مورد اجرا گذاشته نشد. در ۲۳ جون ۱۹۲۳ قرارداد لوزان امضا شد.
عید پیروزی که نمادی از غیرت و قدرت ملت ترک بوده و عزم و اراده این ملت غیور را به تمامی جهانیان نشان میدهد، یکی از اعیاد ملی در ترکیه بوده و همه ساله با شور و شعفی فراوان گرامی داشته میشود.
همه ساله در مراسم گرامیداشت این عید ملی، رژه نظامی ترتیب یافته و مردم با حضور در میادین برگزاری مراسم، شانس تماشای رژه پرشکوه ارتش ترکیه که مجهز به آخرین تکنولوژی روز میباشد را از نزدیک به دست میاورند.
رابطه مردم ترکیه با ارتش و درک مردم از مفهوم “سربازی” متفاوت از دیگر فرهنگها میباشد. سربازی بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ ترک را تشکیل میدهد.
امروزه خدمت سربازی برای مردان، دوره ای بس دشوار و طاقت فرسا است. در عین حال در بین مردم نیز سربازی وظیفه و خدمتی است که باید داوطلبانه و قلبا انجام بگیرد.
مطمئنا،عدم انجام این وظیفه نیز نوعی کمبود در زندگی مردان به شمار میرود. به همین دلیل است که در ترکیه، جوانان با مراسمی همچون مراسم عروسی به خدمت سربازی فرستاده میشوند.
خانواده ها با افتخار فرزندانشان را سربازی بدرقه میکنند. عرف بر این است که ازدواج و اشتغال پسران به بعد از انجام وظیفه سربازی موکول میشود. دید عموم بر این است که پسری که به خدمت سربازی نرفته باشد به بلوغ کافی برای تشکیل خانواده نرسیده است. در چنین فرهنگی، پرسنل نیروهای مسلح نیز از احترام و جایگاه خاصی در جامعه برخوردارند.
حقیقت دیگری در زمینه درک ارتباط بین مردم و ارتش در ترکیه وجود دارد، آن هم وجود حداقل یک شهید در هر خانواده است که به نحوی یا در جنگ و یا در راه مبارزه با تروریسم به مقام شهادت نائل شده است.
این حقیقت دردناک برای خانواده های داغدیده مایه افتخار و شرف است.
همین ارتباط بین مردم و ارتش است که همه ساله مردم ترکیه سی ام آگوست “عید پیروزی و روز نیروهای مسلح” را با شور و اشتیاق فراوان جشن میگیرند.