استانبول سرا مرجع اطلاعات استانبول برای فارسی زبانان
15 خاصیت شگفت انگیز قهوه ترک
قهوه ترک که از دانه های برشته شده قهوه تهیه می‌شود به خاطر طعم قوی و روش خاص تهیه و سرو آن یکی از نوشیدنی های محبوب در ترکیه و یونان و بسیاری از کشورهای جهان است. در این نوشتار علاوه بر اینکه مهمترین خواص قهوه ترک را بیان می کنیم با روش دم کردن و طرز تهیه قهوه ترک نیز آشنا می شویم و تاریخچه مختصری هم از آن را می خوانیم.
خواص قهوه ترک
قهوه ترک
برای اولین بار یونانیها قهوه را به ترک های عثمانی معرفی کردند. در آن زمان این کشور بخشی از قلمرو وسیع و پهناور عثمانیها بود که حدود ۴۰۰ سال (در فاصله سالهای ۱۸۲۱ – ۱۴۵۳) بر نقاط بسیاری از جهان حکومت کردند. برادران لومودیس از اولین افرادی بودند که قهوه یونانی سنتی (قهوه ترک فعلی) را آماده‌سازی و تهیه و به مردم معرفی کردند. در سال ۱۹۱۳ آنها از روستای خود به شهر رفتند و پس از چند سال کارگری و کسب مهارت در زمینه تهیه قهوه در سال ۱۹۱۹ اولین مغازه فروش قهوه را برای خود راه اندازی کردند.
قهوه لومیدیس (Loumidis) به سرعت در میان یونانی ها و سایر مهاجران محبوب و مشهور شد و پس از مدتی در سال ۱۹۲۳ خانواده سامورکاس اولین کارخانه تولید قهوه را در آنت با نام تجاری BRAVO راه اندازی کردند. مدیریت خلاقانه و مبتکرانه براوو به سرعت آن راتبدیل به محصولی محبوب با مشتریان وفادار در سراسر جهان کرد. در حال حاضر این شرکت یکی از بزرگترین صادرکنندگان قهوه در جهان است.
از اواسط سال ۱۹۵۰ میلادی یونانی ها نام این قهوه را به اسم اصلی خود یعنی قهوه ترک تغییر دادند و دنیا از این پس این شیوه تهیه و سرو قهوه را قهوه ترک نامید. البته پس از چند سال که روابط دو کشور ترکیه و یونان به تیرگی گرایید و در سال ۱۹۵۵ ترکیه بسیاری از یونانیان را از استانبول اخراج کرد یونانیان در برابر هر واژه ای که در مکالمات روزمره‌شان از زبان ترکی آمده بود یا نام ترکی بر آن داشت واکنش شدید نشان دادند و همه را از زبانشان حذف کردند و قهوه ترک هم از این قافله بی نصیب نبود و در نهایت در سال ۱۹۷۴ پس از حمله ترکیه به قبرس، یونان به طور دائمی “قهوه یونانی” را به عنوان نام قهوه ترک به رسمیت شناخت و نامید.
مهمترین خواص قهوه ترک
۱. باعث کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب می‌شود.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در قهوه همچنین می‌توانند کلسترول خوب را افزایش دهند. قهوه ترک باعث افزایش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) در بدن شما می‌شود. این کلسترول خوب می‌تواند به شما در جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. همچنین می‌تواند کلسترول LDL “بد” را از بدن شما حذف کند.
یک مطالعه که توسط محققان در دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه مینه‌سوتا (UMMS) و دانشکده‌ی بهداشت عمومی انجام شد، نشان داد که آنتی‌اکسیدان‌ها حاوی آنزیمی هستند به نام گلوتاتیون پراکسیداز یا GPx۳ که دارای مزایای حیاتی برای افرادی است که کلسترول HDL کمی دارند. محققان این مطالعه دریافتند که ” احتمال بروز بیماری قلبی عروقی در افرادی که سطوح بالای آنزیم GPx۳ و سطح پایین کلسترول خوب دارند، شش برابر کم‌تر است در مقایسه با افرادی که سطح هر دو در آنها پایین است”. همان‌طور که می‌دانیم قهوه یک منبع عالی آنتی‌اکسیدان‌ها است.
۲: می‌تواند باعث کاهش درد شود.
نتایج پژوهشی در دانشگاه ایلینوی نشان داد، مصرف دو تا سه فنجان قهوه ترک توانست میزان احساس درد ناشی از فعالیت ورزشی شرکت‌کنندگان را در این مطالعه کاهش دهد. این یافته‌ها طی پژوهشی در دانشگاه جورجیا نیز تکرار شدند که در آن، شرکت‌کنندگان با مصرف قهوه تا ۴۸ درصد از درد ماهیچه‌ای‌شان را کاهش دادند؛ این در حالی است که میزان کاهش درد توسط داروهای ناپروکسن و آسپیرین به ترتیب ۳۰ و ۲۵ درصد بوده است.
۳. از بروز سرطان پستان با گیرنده‌ی استروژن منفی پیشگیری می‌کند.
یک مطالعه نشان می‌دهد زنانی که دست کم پنج فنجان قهوه در روز می‌نوشند، ۵۷ درصد کم‌تر در معرض ابتلا به سرطان پستان با گیرنده‌ی استروژن منفی هستند در مقایسه با کسانی که قهوه نمی‌نوشند.
سرطان پستان با گیرنده‌ی استروژن منفی یک نوع سرطان پستان است که مشخصه‌ی آن عدم وجود گیرنده‌های استروژن در بیماران است. گیرنده‌های استروژن، پروتئین‌هایی در سلول‌ها هستند که وقتی توسط استروژن تحریک می‌شوند، به تنظیم فعالیت ژن‌های خاصی کمک می‌کنند.
قهوه حاوی برخی از مواد شیمیایی گیاهی است که می‌توانند به عنوان استروژن عمل کنند. این نوشیدنی همچنین حاوی یک نوع فیتوکمیکال (ماده‌ی شیمیایی گیاهی) است که به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه با گیرنده‌ی استروژن منفی منجر می‌شود.
۴: باعث کاهش علائم آسم می‌شود.
کافئین موجود در قهوه ترک تأثیرات مثبتی بر عملکرد ریه‌ی افراد غیر سیگاری دارد. این ماده می‌تواند به کاهش علائم آسم کمک کند.
یک مطالعه نشان داد که کافئین اثر مشابهی با تئوفیلین بر بدن دارد. تئوفیلین یک داروی برونکودیلاتور است.
این بدان معنا است که کافئین می‌تواند راه‌های تنفسی را باز کند و در نتیجه علائم آسم را از جمله نفس کم آوردن، خس خس، و سرفه از بین ببرد. از آنجا که قهوه غنی از کافئین است، مصرف آن به طور منظم به سیستم ریوی شما کمک می‌کند.
۵: خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش می دهد.
قهوه ترک می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش دهد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در قهوه حاوی خواص ضد سرطان هستند که به کاهش التهاب ایجاد کنند‌ه‌ی برخی تومورها کمک می‌کنند. مطالعه‌ای که در میان ۴۸۹۷۰۶ نفر از مردان و زنان انجام شد، نشان داد که خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ در افرادی که ۴ تا ۵ فنجان قهوه در روز مصرف می‌کنند، ۱۵ درصد کم‌تر است.
مطالعه‌ی دیگری نیز به این نتیجه رسید که مصرف قهوه ریسک ابتلا به سرطان روده را کاهش می‌دهد. خطر ابتلا به سرطان روده در کسانی که ۴ فنجان قهوه یا بیش‌تر در روز می‌نوشند ۱۷ درصد کم‌تر است، و خطر ابتلا به این سرطان در کسانی که چهار تا پنج فنجان قهوه‌ی بدون کافئین در روزدمی‌نوشند، ۲۱ درصد کم‌تر است.
توجه داشته باشید که این مقدار قهوه، زیاد است و مشخص نیست که آیا مقادیر کم‌تر قهوه اثر مشابهی دارند یا نه.
۶: خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد
مطالعات نشان می‌دهند که خطر ابتلا به دیابت نوع دوم در افرادی که قهوه ترک مصرف می‌کنند، ۲۳ تا ۵۰ درصد کم‌تر است، و البته در میان این مطالعات، یکی نشان می‌دهد که این کاهش ریسک ۶۷ درصدی است.
گروهی از محققان نیز از دانشکده‌ی بهداشت عمومی هاروارد (HSPH) نتیجه گرفتند که ” خطر ابتلا به دیابت نوع دو در افرادی که در طول یک دوره ۴ ساله هر روز بیش از یک فنجان قهوه مصرف کرده‌اند، نسبت به افرادی که تغییری در مصرف قهوه‌ی خود ایجاد نکرده‌اند، ۱۱ درصد کم‌تر است، ” در حالی که خطر ابتلا به دیابت در کسانی که میزان مصرف خود را به کم‌تر از یک فنجان در روز کاهش داده بودند، یک افزایش ۱۷ درصدی نشان داد.
این حقیقت تأیید شده‌است که مصرف قهوه و خطر ابتلا به دیابت نوع دو یک رابطه‌ی معکوس دارند؛ هرچه بیش‌تر قهوه بنوشید، کم‌تر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستید. با این حال، توصیه می‌شود فقط قهوه سیاه مصرف کنید، زیرا هنگامی که به نوشیدنی‌تان شکر و شیر اضافه کنید، در واقع کالری و قند را به نوشیدنی خود اضافه می‌کنید؛ و به این ترتیب فواید این نوشیدنی را از بین می‌برید.
۷: خطر آلزایمر را کاهش می‌دهد.
پژوهشگران دانشگاه‌های میامی و فلوریدای جنوبی طی مطالعاتی جداگانه دریافتند میان مصرف قهوه و کاهش خطر ابتلا به زوال عقل، که آلزایمر نیز یکی از انواع آن است، رابطه‌ی مستقیم وجود دارد. در واقع، آن‌هایی که روزانه حدود ۳ فنجان قهوه مصرف می‌کنند تا ۶۵ درصد کم‌تر از سایرین در معرض آلزایمر قرار می‌گیرند. همچنین احتمال ابتلای قهوه‌خورها به پارکینسون، از دیگر انواع بیماری زوال سلول‌های عصبی، حدود ۳۲ تا ۶۰ درصد کم‌تر از دیگران است.
۸. خطر ابتلا به پارکینسون را کاهش می‌دهد.
خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در کسانی که قهوه ترک مصرف می‌کنند بسیار پایین‌تر است به این ترتیب که خطر ابتلا در آنها بین ۳۲ تا ۶۰ درصد کم‌تر است.
کافئین نه تنها خطر پارکینسون را کاهش می‌دهد، بلکه در یکی از مطالعات، بیمارانی که کافئین نوشیدند، بهبود علائم این بیماری را نیز تجربه کردند. محققان این مطالعه نشان دادند بیمارانی که دو بار در روز ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند، به لحاظ حرکتی کمی بهبودی می‌یابند.
این مطالعه نشان داد که کافئین می‌تواند گیرنده‌ی مغز آدنوزین A۲A را متوقف کند. بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون بیش‌تر از بیمارانی که مبتلا به بیماری پارکینسون نیستند، از این گیرنده‌ها دارند. هر چه‌قدر گیرنده‌های مغز آدنوزین A۲A در بیمار مبتلا به پارکینسون کم‌تر باشد، وضعیت حرکتی او بهتر خواهد بود.
۹: به کاهش سلولیت پوست کمک می‌کند
سری بعد که قهوه ترک تان را میل کردید تفاله های آن را با مقداری روغن نارگیل مخلوط کنید و به قسمتهای سلولیتی پوست تان بمالید. ممکن است تامدتی نتیجه مطلوبی نبینید اما پس از چندبار تکرار می‌بینید و که طراوت و یکدستی و صافی به پوست تان برگشت.
۱۰. به کاهش خطر ابتلا به سرطان پانکراس کمک می‌کند.
این تاثیر قهوه ترک به دلیل کافئین، اسید کافئیک (CA) و اسید کلروژنیک (CGA) موجود در قهوه است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که این ترکیبات مهم فعال موجود در این نوشیدنی می‌توانند از ایجاد پروتئین سمی، تجمع پلی پپتید آمیلوئیددار در جزایر لانگرهانس (hIAPP) در بدن جلوگیری کنند. هنگامی که رسوب‌های hIAPP تشکیل شده و در آنجا انباشته می‌شوند، می‌توانند باعث مرگ سلول‌های پانکراس شوند.
۱۱: خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می‌دهد.
به ادعای مطالعاتی که طی سالهای متمادی به انجام رسیده‌اند، مصرف کافئین می‌تواند فشار خون را افزایش دهد؛ علی‌رغم درستی این ادعا، باید خاطرنشان کرد تاثیر مصرف کافئین بر فشار خون بسیار ناچیز است و عموما در میان آن‌هایی رخ می‌دهد که مرتبا قهوه نمی‌نوشند. تاکنون هیچ مطالعه‌ای تاثیر مصرف قهوه را بر افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی تایید نکرده است؛ بلکه در واقع، شواهدی نیز وجود دارند که نشان می‌دهند قهوه می‌تواند در برخی افراد، به ویژه زنان، باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی شود. همچنین خطر سکته‌ی مغزی در آدم‌هایی که قهوه می‌نوشند تا ۲۰ درصد کم‌تر می‌شود.
۱۲. باعث حفظ سلامت روده و جلوگیری از یبوست می‌شود.
کافئین یک ماده‌ی طبیعی است که می‌تواند کمک کند که حرکات روده‌تان طبیعی و سالم بمانند. این ماده نه تنها باعث بهبود فرآیند هضم و دفع مواد زائد از بدن می‌شود، بلکه می‌تواند به عضلات سیستم گوارش شما کمک کند.
هر چه‌قدر هضم و حذف مواد زائد برای بدن‌تان ساده‌تر باشد، کم‌تر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی قرار دارید.
قهوه یک محرک قوی است که باعث انقباض عضلات دستگاه گوارش و کولون (روده‌ی بزرگ) می‌شود که پریستالسی (حرکات لوله‌ی گوارش) را بهبود می‌دهد. پریستالسی کلمه‌ای فانتزی برای انقباض و شل شدن هماهنگ عضلات روده است که باعث حرکت روده می‌شود.
نوشیدن قهوه ترک باعث کاهش خطر ابتلا به یبوست می‌شود. یک مطالعه نشان داد که میزان تاثیر نوشیدن قهوه بر حرکات لوله‌ی گوارش مشابه غذا خوردن است، ۶۰ درصد قوی‌تر از تاثیر نوشیدن آب و ۲۳ درصد قوی‌تر از نوشیدن قهوه‌ی بدون کافئین است.
۱۳: مانع از بروز سیروز کبدی می‌شود.
احتمال ابتلا به سیروز کبدی در افرادی که ۴ فنجان (یا بیش‌تر) قهوه در روز مصرف می‌کنند، تا ۸۰ درصد کم‌تر است. سیروز یکی از بیماری‌های متعددی است که بر کبد تاثیر می‌گذارد.
سیروز کبدی همچنین در میان افراد معتاد به الکل، شایع است و مشخصه‌ی آن، این است که فیبروز (فساد الیاف) جای بافت کبد را می‌گیرد.
ترکیبات موجود در قهوه ترک که سبب پیشگیری از بروز سیروز می‌شوند هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌اند، اما بسیاری از محققان بر این باورند که این تاثیر به دلیل آنتی‌اکسیدان‌های قهوه است که سبب ضد سرطان بودن این نوشیدنی نیز هستند.
۱۴. قهوه گردش خون را بهبود می‌بخشد.
یک مطالعه نشان داد که کافئین قلب را تحریک می‌کند به شیوه‌ای که موجب پمپاژ خون بیش‌تر از حد معمول می‌شود.
محققان با استفاده از لیزر داپلر فلومتری غیر تهاجمی، متوجه شدند که بعد از نوشیدن یک فنجان قهوه، شرکت‌کنندگان یک افزایش ۳۰ درصدی گردش خون را در انگشتان‌شان به مدت ۷۵ دقیقه تجربه کردند. خون اکسیژن را حمل می‌کند، چیزی که عضلات برای عملکرد خود به آن نیاز دارند.
هرچه عضلات اکسیژن بیش‌تری دریافت کنند، بهتر می‌توانند عمل کنند. هرچه عضلات شما عملکرد بهتری داشته باشند، فعالیت فیزیکی شما بهتر خواهد بود.
۱۵: با افسردگی مبارزه می‌کند.
قهوه ترک خطر ابتلا به افسردگی را کاهش می‌دهد و به طور چشمگیری نیز خطر ابتلا به خودکشی را کم می‌کند.
یک مطالعه که توسط دانشکده‌ی بهداشت عمومی هاروارد صورت گرفت، نشان داد که نوشیدن دو تا چهار فنجان قهوه ترک در روز می‌تواند خطر ابتلا به خودکشی را در مردان و زنان در حدود ۵۰ درصد کاهش دهد، و همین‌طور می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را در مقایسه با افرادی که یا کم‌تر قهوه می‌نوشند یا قهوه‌ی بدون کافئین می‌نوشند، در حدود ۲۰ درصد کاهش می‌دهد.
دلیل چنین تاثیری این است که قهوه با کمک به تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نورآدرنالین، به عنوان یک داروی ضد افسردگی ملایم عمل می‌کند.
طرز تهیه و روش دم کردن قهوه ترک
برای اینکه یک قهوه ترک عالی و خوش طعم دم کنید نیاز به صرف چند دقیقه وقت و حوصله و البته دانه های خوش طعم قهوه دارید. برای درست کردن یک قهوه ترک عالی باید دانه های قهوه شما کاملا پودر شده باشد و حالت یکنواخت داشته باشد.
مواد لازم
- یک قاشق چایخوری دانه های قهوه ترک به ازای هر نفر( به شکل آماده به فروش می رسد)
- یک فنجان آب به ازای هر نفر (در صورت تمایل می توانید از شیر استفاده کنید)
- یک قاشق چایخوری شکر به ازای هر نفر(می توانید شکر را حذف کنید)
- یک ظرف قهوه جوش
طرز تهیه قهوه ترک
در ابتدا به ازای هر نفر یک قاشق چایخوری پودر قهوه و یک فنجان آب سرد را درون قهوه جوش بریزید و هم بزنید. سپس اگر تمایل داشتید قهوه تان را شیرین میل کنید یک قاشق چایخوری شکر هم به ازای هر نفر به آب سرد و قهوه اضافه کنید و ظرف قهوه جوش را روی حرارت ملایم قرار دهید تا به آرامی به جوش بیاید. پس از حدود ۵ دقیقه قهوه شروع به حرکت و بالا آمدن می کند و می‌توانید به آرامی هم بزنید و پس از دو دقیقه ظرف قهوه جوش را از روی حرارت بردارید و در فنجان ها بریزید.
