استانبول سرا مرجع اطلاعات استانبول برای فارسی زبانان
همه چیز درباره تحصیل در ترکیه
دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ترکیه در هر سال تحصیلی موظف به پذیرش سهمیه‌ای بالغ بر ۴۵۰۰ دانشجوی خارجی (غیر ترک) هستند. در این راستا سازمان ÖSYM (مرکز انتخاب و جایگزینی دانشجو) ترکیه متولی برگزاری آزمونی به نام YÖS (آزمون دانشجویان خارجی) شده که همه ساله در ماه آوریل در کشور ترکیه و چند کشور منطقه به‌طور همزمان برگزار می‌شود.
با توجه به سطح معلومات دبیرستانی دانش آموزان ایرانی در مقایسه با داوطلبان سایر کشورهای منطقه و همچنین اعتبار علمی بسیار بالای دانشگاه‌های ترکیه، هزینه‌های تحصیلی و هزینه‌های زندگی بسیار پائین این کشور، برگزاری آزمون به زبان انگلیسی، سهل‌الوصول بودن تردد به کشور ترکیه و عوامل بسیاری از این قبیل فرصت استثنایی برای داوطلبان ایرانی مهیا شده است تا با شانس قبولی بسیار بالا امکان ادامه تحصیل در دانشگاه‌های معتبر کشور ترکیه نصیبشان شود.
دانشگاه‌های ترکیه
سیستم آموزشی دانشگاه‌های ترکیه کاملاً مطابق با استانداردهای سیستم آموزشی آمریکا بوده و دروس به‌صورت ترمی- واحدی ارائه می‌شود. زبان آموزشی بسته به دانشگاه و رشته، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و یا ترکی خواهد بود.
تقویم آموزشی دانشگاه‌های ترکیه تقریباً همانند دانشگاه‌های ایران است بدین ترتیب که شروع ترم پائیز از ماه اکتبر و انتهای ژانویه و ترم بهار از فوریه آغاز و در ماه ژوئن به انتها خواهد رسید و ترم‌های تابستانی از جولای تا آگوست خواهد بود.
رشته‌های تحصیلی
توسط این آزمون امکان تحصیل در کلیه رشته‌های فنی مهندسی، پزشکی، هنر و علوم انسانی در دانشگاه‌های ترکیه فراهم است.
اعتبار علمی
دانشگاه‌های ترکیه در سال‌های گذشته اعتبار علمی بالایی در مجامع بین‌المللی کسب کرده‌اند به گونه‌ای که مدارک علمی این دانشگاهها در کلیه کشورهای دنیا شناخته شده است. در رشته پزشکی پس از فارغ‌التحصیلی کارت طبابت بین‌المللی اعطا می‌شود. در تمامی رشته‌ها برای دانشجویان ممتاز امکان بورسیه شدن توسط سازمانها و مؤسسات آموزش آمریکایی و اروپایی میسر است و حتی در برخی دانشگاهها از ترم دوم به بعد می‌توان به‌صورت انتقالی به دانشگاه‌های آمریکا در همان رشته و ترم تحصیلی منتقل شد.
امکانات دانشگاهی و خوابگاهی
به‌طور کلی دانشگاه‌های ترکیه دارای امکانات وسیع و مناسبی از جهت فضای آموزشی، امکانات کتابخانه‌ای، اینترنتی و تجهیزات آزمایشگاهی، لوازم و زمین‌‌های ورزشی متعدد، امکانات تفریحی و خدمات درمانی و غیره هستند. اکثر دانشگاهها دارای امکانات خوابگاهی با هزینه بسیار اندک هستند و با وجود اینکه دانشگاهها از پیش تعهدی جهت خوابگاه ارائه نمی‌کنند ولی در سال‌های گذشته معمولاً امکان استفاده از خوابگاه برای دانشجویان ایرانی فراهم بوده است.
هزینه اقامت
در کشور ترکیه هزینه اقامت بسیار مناسب است. هزینه خورد و خوراک شبیه ایران و هزینه پوشاک به مراتب ارزانتر از ایران است. تنها تفاوت بارز در هزینه‌های حمل و نقل است که البته برای دانشجویان تخفیف‌‌های ویژه‌ای (۵۰%) در بلیت اتوبوس‌‌های شهری و برون شهری، ترن‌‌های شهری و حتی خطوط هواپیمایی در نظر گرفته می‌شود، علاوه بر این هزینه‌های درمانی دانشجویان نیز رایگان است.
ورود به دانشگاه در کشور ترکیه
ورود به دانشگاه از مقطع دیپلم دبیرستان به بعد همانند ایران منوط به شرکت و قبولی در کنکور سراسری کشور ترکیه است و در مقاطع بالاتر بستگی به ضوابط و قوانین هر دانشگاه دارد. در اینجا تکیه بر مقطع دیپلم به بعد بوده و نحوه و شرایط آن مفصلاً توضیح داده می‌شود.
آزمون سراسری YÖS
امور مربوط به انتخاب و جایگزینی دانشجویان در مؤسسات آموزش عالی ترکیه توسط سازمان ÖSYM در این کشور پیگیری می‌شود و متقاضیان خارجی (غیر ترک) می‌بایست در آزمون YÖS که توسط این سازمان هر ساله برگزار می‌شود شرکت و پس از احراز رتبه قبولی توانایی ثبت‌نام و ادامه تحصیل در مؤسسات آموزش عالی ترکیه را خواهند داشت.
شرایط شرکت‌کنندگان در آزمون
برای شرکت در این آزمون شرط سنی وجود نداشته و کلیه دانش آموزان اعم از دبیرستان، فنی حرفه‌ای، کار دانش، هنرستان و … که در سال آخر دبیرستان بوده و یا دارای دیپلم متوسطه یازده ساله هستند اجازه شرکت در این آزمون را خواهند داشت.
مواد درسی و نحوه ارزشیابی
آزمون YÖS شامل دو قسمت است. قسمت اول: آزمون YÖS جهت سنجش استعدادهای آموزشی پایه شامل هوش و استعداد تحصیلی، ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی و جغرافیا در حد دوره دبیرستان و شامل ۸۰ سؤال تستی ۵ گزینه‌ای در مدت ۹۰ دقیقه به دو زبان انگلیسی و ترکی طراحی می‌شود و مبنای اصلی پذیرش دانشجو است.
قسمت دوم: سنجش سطح اطلاعات داوطلب به زبان ترکی است که در این آزمون به هر داوطلب نمره A یا B یا C داده خواهد شد.
انتخاب رشته
انتخاب رشته همانند دانشگاه سراسری ایران بعد از آزمون و دریافت نتایج صورت خواهد گرفت. لازم به ذکر است که انتخاب رشته الزاماً در یک گروه آموزشی نخواهد بود و همچنین ارتباطی به دیپلم دبیرستانی نخواهد داشت.
تحصیلات تکمیلی (مقاطع فوق لیسانس- دکترا)
گزینش دانشجو در مقاطع بالای لیسانس در دانشگاه‌های ترکیه از طریق کنکور سراسری انجام نمی‌پذیرد، بلکه دانشگاهها به‌صورت جداگانه مدارک و امتیازهای لازم را از داوطلبان درخواست کرده و با برگزاری امتحانات داخلی اقدام به پذیرش دانشجو در این مقاطع می‌نمایند. بر این اساس ورود به دانشگاهها در این مقاطع به مراتب آسانتر از دانشگاه‌های ایران است.
دانشگاه‌های ترکیه سالانه دوبار اقدام به اعلام لیست رشته‌هایی که در آنها پذیرش دانشجوی فوق لیسانس و دکترا خواهند داشت و نیز ظرفیت پذیرش دانشجو درآن رشته‌ها برای هر دو مقطع می‌نمایند. داوطلبان باید رشته‌ای را که می‌توانند در آن ادامه تحصیل بدهند انتخاب کرده و اقدام به ثبت‌نام جهت شرکت در امتحانات مربوطه و طی مراحل پذیرش نمایند. طول دوره فوق لیسانس حداقل ۲ سال و Ph.D چهار سال است. تعداد واحدهای لازم برای گذراندن در هر دو مقطع عموماً بین ۲۰ تا ۳۰ واحد است که باید در نیمی از طول مدت تحصیل گذرانده شوند و بقیه دوره به گذراندن پایان نامه اختصاص دارد. زبان تدریس در دوره‌های فوق لیسانس و Ph.D ، ترکی یا انگلیسی است.
آزمون ALES
امتحان ورودی تحصیلات تکمیلی (بالای لیسانس) یا ALES، امتحانی است که امتیاز آن در برخی موارد جهت ورود به دوره‌های آموزش تحصیلات تکمیلی بعد از لیسانس و موارد مشابه از قبیل دوره‌های تخصصی و پذیرش مربی در دانشگاهها و… در ترکیه مورد نیاز است. امتیاز به‌دست آمده در این امتحان به وسیله برگه نتایج آزمون ALES به داوطلبان اعلام می‌شود و در مواقع لزوم توسط داوطلبان به مؤسسات مربوطه ارائه می‌شود.
این آزمون، سالانه دوبار از طرف مرکز گزینش و جابه‌جایی دانشجوی ترکیه (ÖSYM) در ماه‌های May و December برگزار می‌شود. این امتحان یک آزمون استعداد سنجی شامل ۲ بخش رقمی (Quantitative) و کلامی (Verbal) است وهدف از آن، سنجش توانایی افراد در زمینه‌های کلامی، رقمی و تفکر منطقی است که بر میزان موفقیت آنان در طی تحصیلات تکمیلی می‌تواند تأثیرگذار باشد. بدین ترتیب، سؤالات این آزمون در جهت سنجش میزان معلومات افراد در رشته تحصیلی تخصصی آنها نیست. سؤالات به گونه‌ای طراحی می‌شوند که فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف دانشگاهی قادر به پاسخ دادن به آنها باشند.
تمام کسانی‌که در سال آخر دوره لیسانس مشغول به تحصیل هستند، دارندگان مدارک لیسانس، فوق لیسانس و دکترا و یا دانشجویان دوره فوق‌لیسانس و دکترا می‌توانند در این آزمون شرکت نمایند.
امتحان ALES در مراکز دانشگاهی ۴۱ شهر ترکیه و قبرس شمالی برگزار می‌شود. نتایج ALES از تاریخ برگزاری آزمون به مدت دو سال اعتبار خواهد داشت.
دوره‌های تحصیلی
Ön Lisans Diplomasi. 1 شامل دو تا سه سال تحصیل بعد از دیپلم دبیرستان است.
Lisans Diplomasi. 2 شامل چهار سال تحصیل و گذراندن حداقل ۱۴۷ واحد است.
Yuksek Lisans Diplomasi. 3 شامل دو سال تحصیل تمام وقت است. برای ورود به این دوره داشتن مدرک Lisans Diplomasi الزامی است. این دوره شامل دو نیم سال کلاس درس و دو نیم سال پایان نامه پژوهشی می‌شود.
Veterner Hekimligi Yuksek Lisans Diplomasi. 4 شامل پنج سال تحصیل تمام وقت در رشته دامپزشکی بعد از دیپلم دبیرستان است.
DOKTORA (Ph. D.). 5 شامل سه تا چهار سال تحصیل تمام وقت است. برای ورود به این دوره داشتن مدرک Yuksek Lisans Diplomasi الزامی است.
این دوره شامل دو تا چهار نیم سال کلاس درس و حداقل ۴ نیم سال برای پژوهش است. قبل از شروع پژوهش، دانشجو باید امتحان جامع را با موفقیت بگذراند. نوشتن پایان نامه دوره دکترا و دفاع موفقیت‌آمیز از پژوهش انجام شده، شرط اعطای مدرک دکتراست.
نحوه ارزشیابی مدارک تحصیلی
۱ مدارک Ön Lisans Diplomasi با دو سال تحصیل و کلیه مدارک و تحصیلات نیمه تمام دانشگاهی)آکادمیک(با دو یا سه سال تحصیل در صورت داشتن دیپلم دبیرستان، «کاردانی» ارزشیابی می‌شود.
۲ مدارک Lisans Diplomasi )Bachelor) بعداز دیپلم دبیرستان، «کارشناسی» ارزشیابی می‌شود.
۳ مدارک Yuksek Lisans Diplomasi )Master) از دانشگاه‌های گروه یک با شرط داشتن مدرک کارشناسی، «کارشناسی ارشد» ارزشیابی می‌شود.
تبصره: مدارک موضوع بند ۳ از مراکز آموزش عالی که نامشان در فهرست دانشگاه‌های گروه یک آورده نشده است با شرط داشتن معدل ۳ از ۴ به همراه ارایه یک مقاله علمی از رساله دوره کارشناسی ارشد در نشریات معتبر بانمایه بین‌المللی، «کارشناسی ارشد» ارزشیابی می‌شود.
۴ مدارک Veterner Hekimligi Yuksek Lisans Diplomasi با پنج سال تحصیل پیوسته بعد از دیپلم دبیرستان، «کارشناسی ارشد» در دامپزشکی ارزشیابی می‌شود.
۵ مدارک Doktora) Ph. D.) از داشگاه‌های گروه یک با شرط دارا بودن مدرک کارشناسی ارشد، «دکترا» ارزشیابی می‌شود.
تبصره: مدارک موضوع بند ۵ از مراکز آموزش عالی که نامشان در فهرست دانشگاه‌های گروه یک آورده نشده است، به شرط داشتن معدل ۳ از ۴ همراه با ارایه یک مقاله علمی، پایان‌‌نامه دوره دکترا در نشریات معتبر نمایه شده بین‌المللی غیرمحلی(غیر از ایران و کشور محل تحصیل)، «دکترا» ارزشیابی می‌شود.
