مسجد زیرک استانبول
استانبول مانند یک کلکسیون کامل از تمام جاذبههای گردشگری است. در تور استانبول بازدید از مساجد و اماکن تاریخی در کنار خرید و بازدید از مراکز مدرن و تفریحی میتواند سفر شمارا به یک سفر بهیادماندنی تبدیل نماید. مسجد زیرک استانبول(Molla Zeyrek Camii) ازجمله مساجدی است که بازدید از آن مانند خواندن کتاب تاریخ ۱۵ قرن اخیر است کلیسایی باستانی که درگذر زمان بارها تغییر نام داده است و به مسجد تبدیلشده است در این مکان خانه خداست گاهی در ماهیت صومعه گاهی بهصورت کلیسا و اینک در چهره یک مسجد زیبا در دل یکی از زیباترین شهرهای دیدنی دنیا.
تاریخچه مسجد زیرک استانبول
مسجد ملّا زیرک در منطقه فاتیح استانبول قرار دارد.
مسجد ملّا زیرک، ساخته شده از بنای دو کلیسای ارتدوکس و یک عبادتگاه کوچک که به سبب سبک خاص معماری خود که نمونهای از سبک معماری دوران میانی بیزانس است، معروف بوده و بعد از «ایاصوفیه» دومین بنای مذهبی بزرگ باقی مانده از آن دوران در استانبول فعلی محسوب میگردد
مسجد زیرک استانبول در ابتدای صومعهای بوده است به نام صومعه Pantokrator که توسط ایرنه همسر پادشاه وقت در سال ۱۱۱۸ میلادی بنا گذاشتهشده است ایرنه در سال ۱۱۲۴ وفات یافت و اتمام ساخت بنا راندید اما همسرش، امپراتور یانیس کامننوس، کار نیمه تمام اورا به پایان رساند که شامل کلیسا و خانهای برای سالمندان و بیمارستان بود پس از اتمام پروژه ایرنه ساخت کلیسای دوم در مجاورت آن آغاز گردید. در سال ۱۱۳۶ امپراتور یانیس درگذشت و در کنار همسرش ملکه ایرنه در همین کلیسا دفن شد.
این بنا در طی ۵۷ سال به منظور اهداف مختلف مورداستفاده قرارگرفته است، زمانی که استانبول پایتخت امپراتوری کاتولیک شرقی بود از این بنا بهعنوان کاخ و یا مهمانسرا نیز استفاده میشده است.
در سال ۱۲۰۴ صومعه توسط کشیشهای کاتولیک مصادره شد؛ صومعه و کلیسا غارت شد و بسیاری از کالاهای ارزشمند به کلیسای سنت مارک در ونیز برده شدند. علاوه بر این، صومعه تبدیل به محلی برای نگهداری تبعیدشدگان گردید از جمله تبعیدیهای مستقر در این مکان میتوان به گنادیوس شولاریوس، که مخالف وحدت کلیساهای ارتدوکس و کاتولیک بود، آخرین امپراتور روم شرقی بود و همچنین کنستانتین اشاره نمود.
پس از فتح قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳، توسط عثمانیها ساختمانهای صومعه به مدرسه تبدیل شد و این کلیسا با دستور سلطان عثمانی به مولا زیرک مهمت افندی که از دانشمندان بزرگان دوران بود تبدیل به مدرسه و حوزه علمیه شد و تغییر کاربری پیدا کرد در این مدرسه افراد بسیاری تحت تعلیم و آموزش قرار گرفتند تا اینکه بعد از سالها مدرسه تعطیل شد و کلیسا و صومعه به مسجد تبدیل گردید، امروزه فقط بخش جنوبی بنا بهعنوان مسجد استفاده میشود.
به دلیل وجود مجسمههای باروک در ساختار معماری، و بازسازی خوب بنا در قرن هجدهم و در سالهای ۱۹۵۰ و ۱۹۷۰ مسجد زیرک استانبول در فهرست میراث جهانی توسط یونسکو در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسیده است. مقبره افراد مشهوری از دوره بیزانس مانند امپراتورها، ملکه، کشیشان بزرگ در این مسجد قرار دارد. مسجد زیرک استانبول یک مجموعه کامل از آرامگاه، کلیسا، مسجد و مدرسه است و آثار معماری تمام دوران در آن دیده میشود.
معماری مسجد زیرک استانبول
معماری مسجد زیرک متعلق به معماری بیزانسی (روم شرقی) است. این بنا از سه کلیسا تشکیلشده است که بعدها توسط معمار حسین آقا یکی از سالنها به مسجد تبدیل شد. بنای مسجد دارای یک گنبد مرکزی و گنبدهای کوچک پیرامونی است که گنبد اصلی بر روی ستونهایی قرارگرفته است که بار اصلی ساختمان را تحمل میکنند. متر یال اصلی ساختمان آجر هست ساختمان به رنگ سرخرنگ هست و توسط چند پنجرههای مشبک سفیدرنگ تزیینشده است. در مسجد زیرک تنها یک مناره اجری با کلاهک مخروطی و بالکن موذن وجود دارد. داخل مسجد نیز مانند تمام مساجد عثمانی با کتیبههای قرآنی و اسلامی و کاشیهای زیبا مزین شده است. نمای خارجی مسجد بیشتر سبک معماری رومی و باروک است و این تلفیق در معماری ناشی از مرمتهای پیدرپی درگذشته بوده است.
بازدید از مسجد زیرک استانبول
مسجد ملا زیرک در منطقه فاتیح استانبول واقعشده است این مسجد در نزدیکی خیابان آتاترک واقعشده است در این منطقه آثار تاریخی بسیار زیادی وجود دارد و در تور استانبول میتوان با حضور در محل فاتیح بسیاری از این بناهای تاریخی را بازدید کرد. از مهمترین بناهای تاریخی و جاذبههای گردشگری اطراف مسجد زیرک میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
- میدان قیزتاسی
- مسجد فاتیح
- بازار بزرگ استانبول
- مسجد شاهزاده
- بنای تاریخی زیرک
- زیارتگاه سید حسن پاشا
- گورستان تاریخی مهمت امین
- مجموعه تاریخی گل
- بنای آبی والنس
- عمارت تاریخی غضنفر آقا
- مسجد جدید استانبول
- مسجد نور عثمانیه
و دهها مکان دیدنی دیگر در اطراف این مسجد کافههای زیبای سنتی وجود دارند که شما میتوانید در آنها خود را نوشیدن یک چای داغ ترکی دعوت کنید.
نحوه دسترسی به مسجد زیرک استانبول
مسجد زیرک در منطقهای که ازنظر اقتصادی و گردشگری بسیار پویا است واقعشده است در این منطقه به علت وجود مراکز تجاری زیاد و تراکم جمعیتی ازلحاظ حملونقل عمومی بسیار غنی هست و شما هرکجای شهر استانبول که اقامت داشته باشید در طی تور استانبول میتوانید با استفاده از اتوبوسهای شهری، تاکسی و تراموا و مترو به مسجد زیرک زیبا برسید. نزدیکترین ایستگاه مترو Vezneciler هست و اتوبوسهایی که در خیابان آتاترک تردد میکنند میتوانید در ایستگاه آن کاپانی پیاده شده و به مسجد زیرک بروید.
نقشه و موقعیت جغرافیایی مسجد زیرک استانبول