استانبول سرا مرجع اطلاعات استانبول برای فارسی زبانان
40 ضرب المثل معروف و پرکاربرد زبان ترکی استانبولی
ضرب المثل ها سخنان معروفی هستند که حقایق اساسی که توسط مردم به طور گسترده شناخته شده است را بیان می کنند. یک ضرب المثل باید جذاب و گیرا باشد تا مردم بتوانند آن را از نسل حال به نسل جدید منتقل کنند.
زبان ترکی از این نظر بسیار غنی است. در ادامه، 40 مورد از این ضرب‌المثل‌های پرکاربرد و مهم رو برای‌تان آورده ایم.
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır
یک فنجان قهوه ترک، چهل سال ارزش دارد.
Damlaya damlaya göl olur
قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود
Denize düşen yılana sarılır
شخص مغرور به هر خس و خاشاکی چنگ می¬اندازد
Gülü seven dikenine katlanır
گل بی عیب خداست
Yalancının mumu yatsıya kadar yanar
ماه پشت ابر نمی¬ماند
Gülme komşuna, gelir başına
هر چیزی را که منع کنید، سر خودتان هم می‌آید
Ayağını yorganına göre uzat
پایت را از گلیمت درازتر نکن
Dost acı söyler
جنگ اول به از صلح آخر
Anasına bak, kızını al
رفتار دختر شبیه مادرش است
Havlayan kopek isirmaz
سنگ بزرگ نشانه نزدن است
Askin gozu karadir
عشق کور است
Bir elin nesi var, iki elin sesi var
یک دست صدا ندارد
Yenilen pehlivan gurese doymaz
هفت بار زمین خوردی، هشت بار بلند شو
Gozden irak, gonulden de irak olur
از دل برود هر آنکه از دیده برفت
Ne ekersen, onu bicersin
از هر دست بدی، از همان دست می¬گیری
Kopegin duasi Kabul olsa idi, gokden kemik yagardi
به حرف گربه سیاه باران نمی آید
Bickak yarasi gecer, del yarasi gecmez
زخم چاقو التیام می یابد اما زخم زبان همواره بدتر می شود
sormak ayıp değil, bilmemek ayıptır
پرسیدن عیب نیست، ندانستن عیب است
Armut piş ağzıma düş
هلو بپر تو گلو
Kelin ilacı olsa kendi başına sürer
کل اگرطبیب بودی سر خود دوا نمودی
Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur
کوه به کوه نمی رسد انسان به انسان می رسد
İğneyi kendine çuvaldızı başkasına batır atasözü
یه سوزن به خودت بزن یه جوالدوز به دیگران بزن
Bir ipte iki cambaz oynayamaz
دو پادشاه در یک اقلیمی نگنجند
Bir pire için ev yakılmaz
به خاطر یک شپش نباید خانه را به‌آتش کشید. برای یک کک، گلیم را نمی‌سوزانند
Cahil dostum olacağına, akıllı düşmanım olsun
دشمن دانا را به دوست نادان ترجیح می‌دهم
Can çıkar, huy çıkmaz
جان از بدن بیرون می‌رود ولی عادت می‌ماند. ترک عادت موجب مرض است
Çürük iple kuyuya inilmez
با طناب پوسیده داخل چاه رفتن
Denize düşen yılana sarılır
کسی که در دریا بیفته، به‌مار هم چنگ می‌اندازد. غریق بر هر گیاه خشک چنگ زند
Dil kılıçtan keskindir
زبان، تیزتر از شمشیر است .زخم زبان از زخم شمشیر بدتر است
Gülü seven dikenine katlanır
هرکه خواهان گل سرخ است نیش خارش را تحمل می‌کند. نوش خواهی، نیش می‌باید چشید
İp inceldiği yerden kopar
طناب از جای نازک شده پاره می‌شود
Isıracak köpek dişini göstermez
سگی که می‌خواهد گاز بگیرد، دندانش را نشان نمی‌دهند
Kefenin cebi yoktur
کفن جیب ندارد. یعنی مرده نمی تواند به قبر مال و اموالش را ببرد
Sakla samanı, gelir zamanı
کاه را نگه‌دار، زمان استفادهٔ از آن فرا می‌رسد. هرچیز که خار آید، یک روز به کار آید
sıcak Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer
دهانی که از نوشیدن شیر داغ سوخته باشد، حتی به‌ماست هم فوت می‌کند. مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید می‌ترسد
Kendi düşen ağlamaz
هرکه به تقصیر خویش برزمین افتد، نباید گریه کند. خودکرده را چه درمان یا خودکرده را تدبیر نیست
Keskin sirke küpüne zarar
سرکهٔ تند، به‌خمره‌اش آسیب وارد می‌کند. حسود هرگز نیاسود
Komşunun tavuğu komşuya kaz görünürmüş
مرغ همسایه غاز است
İnsan yedisinde ne ise yetmişinde de odu
آدم هرچه در هفت‌سالگی باشد، در هفتاد سالگی هم هست
Öfkeyle kalkan zararla oturur
کسی که با غضب بلند شود، با ضرر می‌نشیند
